Bez wątpienia MMA to jedna z najpopularniejszych i najchętniej oglądanych formuł walk amatorskich i zawodowych. Zawodników walczących w mieszanych sztukach walki można oglądać w ligach profesjonalnych, ale także w ligach amatorskich – jak High League i (nomen omen) FameMMA. Czym jest MMA, jak zaczęła historia tej formuły i jakie zasady panują w ringu?
Co to jest MMA? Co oznacza MMA?
MMA to dyscyplina sportowa, dopuszczająca szeroki zakres technik, stosowanych przez walczących ze sobą zawodników. Dosłownie, MMA oznacza Mieszane Sztuki Walki – niestety nie jest to skrót polskojęzyczny, dlatego sklejanie literek przyniosło Ci zapewne MSW, co przywodzi na myśl nieco inne skojarzenia…
Mixed Martial Arts – bo dokładnie takie jest rozwinięcie MMA – to formuła dopuszczająca wykorzystanie wielu różnych technik, z różnych sztuk walk. Jest to jedna z najbardziej widowiskowych formuł, ponieważ dopuszcza naprawdę wiele, zakazując zaledwie parę technik, które są niebezpieczne dla zdrowia – gryzienia, atakowania oczu czy wykorzystywania broni.
Najchętniej oglądana formuła wywodzi się z pojedynków vale tudo, organizowanych w latach 20-tych XX wieku, w Brazylii. Wspomniana formuła – podobnie do MMA – charakteryzowała się minimalną ilością zasad. Jednak wraz z rozwojem nowoczesnych walk zawodowych, dodawano coraz to nowe zasady, z których finalnie wyłoniło się MMA, które oficjalnie pojawiło się w latach 90-tych.
Zasady MMA
Zasady techniczne walk MMA
Walki w formule MMA toczą się w stójce – i w przeciwieństwie do K1 – także w parterze. Zawodnicy mogą skorzystać z szerokiego zakresu technik, czyli między innymi:
- rzuty;
- ciosy pięściami;
- kopnięcia;
- dźwignie;
- duszenia;
- ciosy łokciami (jeżeli organizator nie nałoży ograniczeń).
Pomimo szerokiego wachlarzu technik dostępnych zarówno dla stójkowiczów (strikerów), parterowców (grapplerów) jak i zapaśników (wrestlerów), dla bezpieczeństwa zawodników zabroniono następujących technik:
- gryzienie;
- wkładanie palców w otwory fizjologiczne (usta, odbyt, uszy lub nos);
- atakowanie genitaliów;
- atakowanie oczu;
- atakowanie krtani;
- atakowanie kręgosłupa;
- ciosów wyprowadzanych głową.
Walki w MMA odbywają się na ringu bokserskim, ale także w ringach o dowolnym kształcie – jednak muszą być otoczone siatką, która zapobiega wypadnięciu przeciwników z ringu. Jednym z najczęściej spotykanych rodzajów ringów jest oktagon, czyli ring ośmiokątny. Co ciekawe, anglojęzyczna wersja nazwy – The Octagon – jest znakiem towarowym zastrzeżonym przez UFC.
Punktacja w MMA – jak wygrać walkę?
Walkę w MMA – z perspektywy technicznej – można wygrać poprzez nokaut (także nokaut techniczny), poprzez poddanie się przeciwnika, a także poprzez decyzję sędziowską, której mogą być aż trzy rodzaje!
Jakie werdykty sędziowskie możemy usłyszeć podczas oglądania walki?
Spotkać możemy się tylko z trzema rodzajami:
- Werdykt jednogłośny – kiedy trzech sędziów wskazało na zwycięstwo punktowe tego jednego z zawodników;
- Werdykt niejednogłośny – kiedy dwóch z trzech sędziów wskazało na zwycięstwo punktowe jednego z zawodników, ale trzeci sędzia wskazał drugiego zawodnika;
- Werdykt większościowy – kiedy dwóch z trzech sędziów wskazało na wygraną jednego z zawodników, ale trzeci z nich ocenił walkę jako remis.
Punktacja w MMA – jak przyznawane są punkty?
Pojedynki w formule MMA są bacznie obserwowane przez trzech sędziów. Każdy z sędziów przygląda się walce z innego miejsca wokół ringu, co pozwala na zachowanie obiektywizmu. Co jednak ciekawe, sędzie ringowy (znajdujący się zazwyczaj obok zawodników – w ringu lub oktagonie), nie może być jednocześnie sędzią punktowym.
Standardem oceny jest 10-punktowy system, według którego 10 punktów przyznaje się zwycięzcy rundy, a 9 punktów (lub mniej) przegranemu zawodnikowi. W rzadkich przypadkach może dojść do rund remisowych, w których dochodzi do przyznania po 10 punktów każdemu z zawodników.
Zawodnicy wychodzą do ringu z 10 punktami, które są odejmowane w przypadku fauli, lub przegranej. Fakt, że standardowe zasady formuły MMA wyróżniają około 30 sposobów na faul jest całkiem ciekawy. Poniżej każde z przewinień, które może się zakończyć odjęciem punktów (z puli 10) lub dyskwalifikacją:
- uderzenia głową;
- atakowanie oczu;
- gryzienie;
- spluwanie na rywala;
- ciągnięcie za włosy;
- wkładanie palców w otwory fizjologiczne rywala (uszy, usta, odbyt, nos);
- atakowanie genitaliów;
- atakowanie kręgosłupa i tyłu głowy;
- uderzenia łokciem (jeżeli organizator nie postanowi inaczej);
- ataki na gardziel (krtań i tchawicę);
- drapanie, szczypanie i wykręcanie skóry;
- kopanie w głowę przeciwnika, który znajduje się w parterze;
- atakowanie kolanem przeciwnika, który znajduje się w parterze;
- łapanie siatki lub spodenek rywala;
- niesportowe zachowanie skutkujące kontuzją przeciwnika;
- atakowanie rywala, który znajduje się pod opieką sędziego ringowego;
- atakowanie rywala po gongu kończącym rundę lub walkę;
- ingerencja narożnika w przebieg pojedynku;
- rzut lub upuszczenie rywala, skutkujące lądowaniem na głowie lub karku;
- unikanie kontaktu z rywalem;
- umyślne i powtarzające się wypluwanie szczęki;
- udawanie kontuzji;
- niestosowanie się do instrukcji sędziego ringowego.
Faule są raczej trudne do przeoczenia – zarówno z perspektywy widza, jak i zawodnika – ponieważ w momencie faulu, sędzie może zarządzić przerwę w walce lub wysłać zawodnika popełniającego faul do narożnika.
Sędzia ringowy – co logiczne – decyduje o faulu. Co jednak ciekawe, to właśnie on (nie trzech sędziów spoza ringu) decyduje o tym, czy faul był intencjonalny i czy zostaną odjęte punkty zawodnika faulującego lub nawet jego dyskwalifikacja.
Dopiero na podstawie jego decyzji, sędziowie punktowi otrzymują decyzję, którą muszą uwzględnić w swoich wyliczeniach.
Rękawice MMA
Najczęściej stosowanymi rękawicami w formule MMA są rękawice chwytne, czyli takie, które oprócz zadawania ciosów umożliwiają także chwytanie (głównie dzięki odsłoniętym palcom).
Rękawice stosowane w MMA są znacząco mniejsze i lżejsze od rękawic bokserskich – zakres wagi takich rękawic to zaledwie od 4 do 6 uncji, kiedy w boksie waga rękawic stosowanych przez dorosłych bokserów zaczyna się na 10 uncjach, a kończy na 16.
Przejdźmy jednak do stosowanych w cywilizowanym świecie jednostek metrycznych. Rękawice MMA ważą od 113 do 170 gram.
Takie rękawicami są jednak narzędziem ochronnym – ale chronią głównie osobę, która je nosi. Zapobiegają takim kontuzjom jak zadrapania, przetarcia, ale także przed złamaniem ręki. Stabilizują także nadgarstek, zabezpieczając jego stawy.
Rękawice chwytne są jednak mniej bezpieczne niż pełne rękawice bokserskie, ponieważ nie chronią odsłoniętych palców, narażając je na zwichnięcia, zbicia lub złamania.
Przykładowa walka w formule MMA
Najlepszym przybliżeniem tej wyjątkowej formuły walki, łączącej wiele różnych sztuk walk, będzie poniższy filmik, do którego obejrzenia zapraszamy.